چرا عربستان و امارات نگران تحولات سودان هستند؟
تاریخ انتشار: ۲۶ اردیبهشت ۱۴۰۲ | کد خبر: ۳۷۷۶۳۱۶۴
درگیری‌های حال حاضر سودان از ۲۶ فروردین‌ماه سال جاری با درگیری میان نیروهای پشتیبانی سریع به رهبری ژنرال محمد حمدان دقلو و نیروهای مسلح سودان به رهبری ژنرال محمد فتاح البرهان آغاز شده است.
به دنبال این درگیری‌ها، فرودگاه بین‌المللی سودان بسته شد و بسیاری از زیرساخت‌های این کشور تخت تأثیر رؤیایی نظامی طرفین درگیر، در حال تخریب هستند.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
عربستان علاوه بر اینکه مسئولیت انتقال اتباع خارجی از سودان را در هفته‌های اخیر به عهده داشته، گام‌های مهمی نیز در جهت برقراری آتش‌بس دائمی در سودان برداشته است. در این راستا ریاض پیشنهاد میزبانی مذاکرات میان نماینده‌های طرف‌های درگیر در جنگ را داد و سپس نماینده سازمان ملل در امور سودان، گفت که عبدالفتاح البرهان، فرمانده ارتش سودان، و محمد حمدان دقلو (حمیدتی)، فرمانده نیروهای حمایت سریع این کشور با فرستان نمایندگان به عربستان برای انجام مذاکره موافقت کردند.
همچنین مقامات امارات در گفتگوهای تلفنی با طرف‌های درگیر در سودان به دنبال یافتن راهکاری سیاسی برای حل بحران هستند؛ بن زاید در تازه‌ترین گفتگوی تلفنی خود با عبدالفتاح البرهان رئیس شورای حاکمیتی سودان بر حمایت امارات از تمامی طرح‌های سیاسی مسالمت‌آمیز برای توقف درگیری‌ها و پایان‌دادن به بحران در سودان، ضرورت تعامل خردمندانه، گفت‌وگوی مسالمت‌آمیز و اهتمام به منافع عالی سودان و حفظ امنیت و ثبات آن تأکید کرده است. وزارت امور خارجه قطر هم طی بیانیه رسمی خود طرف‌های درگیر را به خویشتن‌داری و توقف فوری درگیری‌ها دعوت کرده است.
اما دلیل اهتمام کشورهای حوزه خلیج‌فارس به برقراری صلح و حل بحران سودان چیست؟
اهمیت سودان
موقعیت راهبردی سودان و مجاورت این کشور با دریای سرخ و رود نیل از یک سو و وسعت این کشور به‌عنوان سومین کشور بزرگ آفریقا از سوی دیگر، سودان را به کشور مهمی برای قدرت‌های منطقه‌ای و بین‌المللی تبدیل کرده است. موقعیت جغرافیایی سودان سبب شده این کشور از نظر دارابودن زمین‌های حاصلخیز کشاورزی غنی بوده و بدین‌وسیله به جذب سرمایه‌های خارجی بپردازد.
سودان از سال ۱۳۹۲ شروع به واگذاری آب و زمین‌های کشاورزی خود کرد، کشورهای حوزه خلیج‌فارس نیز به دلیل فقدان آب کافی برای کشاورزی و نیز محروم بودن از زمین‌های حاصلخیز به سرمایه‌گذاری در زمین‌های سودان پرداخته تا کشت فراسرزمینی خود را به این کشور منتقل کنند.
کشت فراسرزمینی فرایندی است که طی آن کشورهایی که با محدودیت تولید محصولات کشاورزی روبه‌رو هستند در یک کشور خارجی دارای شرایط محیطی مطلوب، به کشت محصولات غذایی پرداخته و آن‌ها را به کشور خود وارد می‌کنند. کشت فراسرزمینی باهدف دستیابی به امنیت غذایی، خودکفایی در تولید و کاهش وابستگی به واردات مواد غذایی قابل‌کشت از دیگر کشورها انجام می‌شود.
سرمایه‌گذاری‌های کشورهای شورای همکاری خلیج‌فارس در سودان
عربستان در سال ۱۳۹۸، بیش از ۲۵۰ میلیون دلار در بانک مرکزی سودان سپرده‌گذاری کرد، ریاض همچنین در پروژه‌های مختلفی به‌ویژه در حوزه کشاورزی، انرژی و معادن در سودان سرمایه‌گذاری کرده است. اکنون عربستان بزرگ‌ترین شریک سرمایه‌گذاری سودان به شمار می‌رود که در ۵۱۲ پروژه از جمله ۲۵۰ پروژه کشاورزی بیش از ۳۵/۸ میلیارد دلار سرمایه‌گذاری کرده است.
قطر نیز در بخش‌های کشاورزی، گردشگری، املاک و مستقلات و نیز بازسازی بنادر حدود ۴ میلیارد دلار در سودان سرمایه‌گذاری کرده است. سرمایه‌های امارات متحده عربی در سودان با مشارکت در ۱۱۵ پروژه به بیش از ۷ میلیارد دلار رسیده و کویت هم با رقم مشابهی سرمایه‌های خود در زمینه مخابرات، گردشگری و هتل‌داری در سودان منتقل نموده است. کشورهای عمان و بحرین نیز پیش از آغاز بحران سودان در صدد سرمایه‌گذاری در این کشور بودند.
باتوجه‌به آنچه گفته شد، میانجی‌گری کشورهای حوزه خلیج‌فارس برای حل بحران سودان اقدامی در جهت محافظت از سرمایه‌های خود به شمار می‌رود، باوجودآنکه موقعیت استراتژیک سودان اهمیت این کشور را در بین کشورهای آفریقایی ارتقا داده؛ اما چنانچه سودان میزبان سرمایه‌های کلان و زمین‌های کشاورزی متعلق به کشورهای حوزه خلیج‌فارس نبود، حل بحران این کشور بدین میزان از اهمیت بالا برخوردار نمی‌شد.
سودان؛ مقصد مخاطره‌آمیز سرمایه
پیش از آغاز منازعه اخیر در سودان نیز مسائل زیادی سرمایه‌گذاری در این کشور را به اقدامی مخاطره‌آمیز تبدیل می‌کرد؛ عدم ثبات سیاسی و امنیتی، بروکراسی پیچیده و اخیر در رویه‌ها، درگیری‌های داخلی و نیز مشکلاتی از جمله راندمان پایین شبکه حمل‌ونقل و کمبود برق، انگیزه سرمایه‌گذاران برای ورود به این کشور را نابود می‌کردند.
بااین‌وجود کشورهایی نظیر عربستان، امارات، کویت و قطر تا به امروز در چنین بازار پر ریسکی حضور داشته‌اند؛ اما آیا این حضور ادامه خواهد یافت؟
فرجام سخن
سودان با دارابودن هفت مرز بین‌المللی کشور مهمی به‌حساب می‌آید و تحولات این کشور پای بسیاری از بازیگران خارجی را به سودان باز خواهد کرد. به‌عنوان‌مثال، مصر همسایه شمالی سودان به‌دقت رویدادهای این کشور را رصد کرده و با حمایت از ارتش ملی سودان در تلاش است تا ژنرال برهان قدرت را به دست گیرد چرا که سودان در پرونده سد النهضه در کنار مصر بوده است و تغییر دولت در این کشور ممکن است سبب اتخاذ مواضع متفاوتی دررابطه‌با پرونده آبی سد النهضه از جانب مقامات سودانی شده و امنیت آبی مصر را به خطر بیندازد.
از دیگر سو مسئله بحران انسانی و سیل مهاجرت نیز مصر و دیگر همسایگان سودان را نگران کرده است. بر اساس آخرین پیش‌بینی‌ها در صورت تداوم درگیری در سودان حداقل ۸۰۰ هزار نفر از شهروندان آواره خواهند شد.
از نظر اقتصادی، باوجودآنکه تخمین دقیقی از میزان خسارات جنگ در سودان پیش از پایان‌یافتن بحران وجود نخواهد داشت لکن بسیاری از تحلیلگران جهان عرب پیش‌بینی می‌کنند که فرار سرمایه هولناکی روی خواهد داد.
پس از هر جنگی پروژه‌های اقتصادی متوقف می‌شوند؛ اما آنچه شرایط را برای سودان سخت‌تر دیگر کشورها خواهد کرد اتکای این کشور به سرمایه‌های خارجی است، سرمایه‌هایی که در صورت تداوم بحران در این کشور، به‌احتمال زیادی خارج شده و انحطاطی وخیم را برای اقتصاد سودان رقم خواهد زد.
منبع: خبرگزاری مهرمنبع: قدس آنلاین
کلیدواژه: مصر بحرین عبدالفتاح البرهان امارات خلیج فارس شورای همکاری خلیج فارس ریاض سودان سد النهضه عربستان سعودی کشورهای حوزه خلیج فارس بحران سودان درگیری ها حل بحران
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.qudsonline.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «قدس آنلاین» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۷۷۶۳۱۶۴ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
سید محمد خاتمی: تورم به سطح نگران کننده‌ای رسیده است
گزارش تحقیقی «مسأله دانشگاه در ایران؛ مخاطرات توسعه علمی و چشم‌اندازهای پیش رو» با مشارکت جمعی از مدیران سابق، نظریه‌پردازان، متخصصان، کارشناسان و فعالان دانشگاهی و دانشجویی، زیر نظر سید محمد خاتمی انجام شده است، ارائه و منتشر شد.
به گزارش جماران، در این رابطه، سید محمد خاتمی در نشستی که در آستانه روز معلم و با حضور جمعی از استادان و متخصصان دانشگاه و مدیران پیشین آموزش عالی برگزاری شد، ضمن اشاره به شرایط دشوار و حساس سیاسی و اجتماعی و اقتصادی کشور و گرامی‌داشت روز معلم به تبیین ضرورت و زمینه‌های شکل‌گیری و تدوین این گزارش کارشناسانه و تجربه‌های پیشین مشابه آن پرداخت.
خاتمی گفت: این متن چهارمین تلاش پس از گزارش‌های «آسیب‌شناسی اصلاحات»، «مسأله حجاب، واقعیت‌ها و راهکارها» و «مسائل آموزش و پرورش» است که در تدوین آن عرف کارشناسانه و تجارب و دیدگاه‌های متخصصان بنای گفت‌وگوی میان نخبگان و جامعه قرار گرفته است.
رئیس دولت اصلاحات گفت: من در این دوره به دوستان گفتم به جای مسائل خیلی کلی، بنیادین و اساسی که باید روی آن فکر کرد، مورد به مورد مسائل را بررسی کنیم؛ مسأله‌شناسی کنیم و اعلام کنیم راه‌حل‌های مسأله چیست.
وی تأکید کرد: ما در این عرصه برنامه ارائه نمی‌دهیم زیرا ارائه برنامه را باید کسانی انجام دهند که امکانات اجرایی در اختیارشان است. رویکرد این گزارش‌ها بیشتر ناظر به شناخت و حل مسأله است.
باید از تجربه‌ها درس گرفتخاتمی با اشاره به پژوهش آماده شده درباره‌ی آموزش‌عالی ابراز امیدواری کرد که انتشار آن زمینه را برای بحث‌های گسترده‌تر صاحب‌نظران فراهم کند.
خاتمی گفت: باید از تجربه‌ها درس گرفت و رهیافت‌های افق‌گشا را با فهم و نقد عملکردهای گذشته در مقاطع مختلف پیدا کرد. ما در هیچ‌جا خاتم‌الفلاسفه یا خاتم‌العلما نداریم. حتی اندیشه متفکرانی مثل ملاصدرا هم کاملاً رنگ و بوی زمانه خودش را داشته و دارد. یعنی وقتی زمانه عوض شد، ممکن است این تفکرات هم تغییر پیدا کند. بر اساس همین دیدگاه باید تأکید کنم که این متن نهایی نیست، چارچوبی از یک رویکرد است و تلاش شده که مسائل از دیدگاه کارشناسی دیده شوند و راهکارهایی ارائه شوند و اگر دستگاه‌های اجرایی، یا سیاست‌گذاران و سیاست‌ورزان فعلی مسائل آموزش عالی بخواهند به اینها توجه کنند باید از دل این دست گزارش و گفت‌وگوهای پس از آن‌ها برنامه‌هایی اجرایی درآورند.
رئیس دولت اصلاحات با اشاره به ضرورت بررسی نقادانه سیاست‌ها و برنامه‌های راهبردی در همه زمینه‌ها از جمله حوزه علوم و فناوری به روند تدوین چشم‌انداز بیست‌ساله کشور و سپس برنامه چهارم توسعه پرداخت که بر مبنای آن‌ها در سال‌های پایانی دولت اصلاحات تلاش‌های زیادی برای ارائه یک مسیر مدون برای توسعه کشور بر پایه توسعه علمی شده بود.
خاتمی در ادامه یادآور شد: افرادی با این دیدگاه و رویکردها مخالف بودند، اولین کاری که کردند، برنامه چهارم را که یک برنامه بسیار مترقی و خوب بود و با لحاظ دیدگاه‌های چشم‌انداز تنظیم شده بود کنار گذاشتند و مسائلی که می‌بینید پیش آمد؛ از جمله بحث طبیعی کردن قیمت‌ها که قرار بود در کل برنامه پنج‌ساله با یک شیب ملایمی انجام شود تا اثر منفی در جامعه نداشته باشد و در عین حال با سیاست‌های جبرانی، درآمد آن صرف کسانی شود که درآمد کمتری دارند یا بهای حامل‌های انرژی بهبود پیدا کند.
تنها یک سال از برنامه چشم‌انداز ۲۰ساله مانده است، باید ببینیم چرا به شاخص‌های نهایی آن نزدیک نشدهایمرئیس دولت اصلاحات در ادامه افزود: اولین کار مجلس هفتم تثبیت قیمت‌ها بود و دیدیم که به کجا رسیدیم و مسأله تورم و افزایش نقدینگی و مسائل دیگری که روز به روز افزایش پیدا کرد و امروز به سطح فوق‌العاده نگران کننده‌ای رسیده است و امیدوارم بزرگان کشور این نگرانی را داشته باشند که حلش کنند. تنها یک سال از برنامه چشم‌انداز ۲۰ساله مانده است، باید ببینیم چرا به شاخص‌های نهایی آن نزدیک نشده‌ایم.
خاتمی در ادامه با تأکید بر اینکه آموزش عالی از مهمترین نهادهای امروز جامعه ما است، اظهار داشت: دانش همیشه در عرصه حیات اجتماعی انسان جایگاه خودش را داشته است، ولی اولاً دانش به معنای جدید کلمه امر تازه‌ای است و ثانیاً باید توجه داشت که ضرورتاً متصدی امر دانش مجموعه آموزش عالی و افراد تشکیل دهنده این نهادها هستند و باید این موضوع مسأله اصلی و واقعی نهاهای تصمیم‌گیری برای دانشگاه و جامعه باشد.
مثلاً در آن زمان ما دیدگاهی در زمینه اداره دانشگاه‌ها بر پایه هیأت امنا و انتخاب مدیران داشتیم، این رویکرد اگرچه کامل نبود ولی قبول داشت که اعضای هیأت علمی افرادی را برای ریاست دانشگاه به وزیر علوم معرفی کنند و او در شورای عالی انقلاب فرهنگی مطرح کند و فردی برای ریاست دانشگاه انتخاب شود که حمایت عموم دانشگاهیان را با خود داشته باشد.
وی در پایان تأکید کرد: در حوزه علم و آموزش و دانشگاه مثل هر حوزه دیگر، اولین اصل «رویکرد» است. اگر دیدگاه ما به جهان، انسان و جامعه اصلاح نشود و به زندگی، نظم و سامان اجتماعی متناسب با نیاز و خواست انسان امروز و مقتضیات جهانی نگاه نداشته باشیم، معلوم نیست راه‌حل‌های مطرح شده برای مسائل پیش رو بتواند کارآمد باشد.
نباید با ذهنیت‌های بسته و جهت‌دار به سراغ امور پیچیده کشور رفتاصل دوم «کارشناسی» است یعنی باید به مسائل و تنگناها و بحران‌های موجود کارشناسانه پرداخت و کارها را به کاردانان آگاه و روشن و بیدار سپرد، نه آنکه با ذهنیت‌های بسته و جهت‌دار به سراغ امور پیچیده کشور رفت. حداقل این است که زمینه‌های آزادانه و مؤثر گفت‌وگو را در جامعه، میان اهل نظر و فن فراهم شود که بتوانند نظرشان را مطرح کنند و این فکرها به مرحله عمل برسانند.
خاتمی در پایان افزود: این روزها کشور در شرایط حساسی به سر می‌برد، ان‌شاء‌الله خداوند شرّ دشمنان را کم کند و در موقعیت کنونی ما دیگر شاهد تنش تازه‌ای در عرصه حیات منطقه‌ای و ملی نباشیم؛ و جامعه ما بتواند راه توسعه مردم‌سالار را با سلامت و امنیت طی کند. به هرحال چشم امید ما همیشه برای عبور از بحران‌ها و گشودن افق‌ها در همه زمینه‌ها به نهاد دانشگاه و دانشگاهیان عزیز است.
جاده کندوان یک طرفه شد